نشست ویژه سازمان ملل دربارۀ “پیامدهای ویروس کرونا و راههای مبارزه با آن” در روزهای پنجشنبه و جمعه سوم و چهارم دسامبر، سیزدهم و چهاردهم آذرماه برگذار شد. هر کشور حق داشت پنج دقیقه از طریق یک فیلم از قبل تهیه شده نقطه نظرات کشورش را در این اجلاس بیان نماید. رؤسای جمهور آمریکا، روسیه و چین در اجلاس شرکت نکرده و این وظیفه را به وزرای بهداشت خود محول کرده بودند. آنچه که در جریان اجلاس دو روزه از زبان مقامات سازمان ملل و نمایندگان صد و چهل کشور شرکت کننده اظهار گردید، بیان آشکار یک بحران عمیق در نظم مسلط سرمایه داری است و البته فاجعه آنچنان عظیم است که سخنگویان نظم مسلط به سختی میتوانستند از کنار تبعات آن بگذرند. گفته شد همین اندازه از آمارهای رسمی نشان میدهند که بیش از 66 میلیون نفر در سرتا سر جهان به بیماری کووید19 مبتلا گشته و بیش از یک و نیم میلیون نفر جان خود را از دست داده اند.
در تازه ترین گزارش سازمان ملل برای تجارت و توسعه که در روز پنجشنبه 13 آذر منتشر شد، هشدار داده شده بود که 32 میلیون نفر دیگر میتوانند به جرگه فقر مطلق در جهان اضافه شوند. طبق این گزارش هم اکنون در مجموع 37 میلیون نفر در کشورهای پیرامونی جهان دچار فقر شدید هستن . یعنی بطور متوسط با درآمدی کمتر از یک دلار و نه دهم دلار در روز باید گذران زندگی کنند. در عین حال چند روز پیشتر سازمان ملل اعلام کرد که”تحت تأثیر پیآمدهای کرونا تعداد افرادی که در سراسر جهان به درجه ای از کمک های بشردوستانه نیاز دارند، چهل در صد افزایش یافته است”.
رئیس “برنامه غذائی جهان، وابسته به سازمان ملل” در بخشی از سخنانش گفتکه “سال آینده میلادی شاهد بزرگترین فاجعه بشری از زمان تأسیس سازمان ملل در 75 سال پیش خواهیم بود”. او اضافه کرد که”بر اساس شواهد موجود میتوان گفت که سال 2021 یک فاجعه بشری خواهد بود و بیش از ده کشور در معرض قحطی قرار خواهند گرفت”. هر چند که او نام این ده کشور را نبرد ولی چندان سخت نیست که بدانیم این کشورها همانهائی هستند که در آنها جنگهای نیابتی و قومی، خشکسالی و تبعات ناشی از انهدام محیط زیست بیداد میکنند. یمن، سودان، مالی، سومالی و نیجر، تنها بخشی از این کشورها هستند که حتی قبل از شیوع کرونا در معرض قحطی قرار داشتند. و البته این راز آشکاری است که در تمام این جنگهای نیابتی و قومی، در تمام تبعات انهدام محیط زیست، همانهائی مسئول هستند که در رأس قدرتهای جهانی و منطقه ای نشسته اند و یا زمینه را برای تاخت و تاز جریانات تروریستی مذهبی فراهم کرده اند.
دبیر کل سازمان بهداشت جهانی در سخنرانی خود گفت “ما نمیتوانیم جهانی را بپذیریم که کشورهای ثروتمند در رقابت برای دستیابی به واکسن کشورهای فقیر را زیر پا له کنند. این یک بحران جهانی است و راه حل آن یعنی واکسن و دارو باید نیاز عمومی تلقی شود و به طور مشترک و عادلانه تأمین شود.” سخنان وی شبیه همان دعاهائی است که کشیشان روز های یکشنبه و امامان جمعه بر فراز منبرها در گوش باورمندان به اصطلاح رأفت الهی میخوانند. واقعیت جهان سرمایه داری فاصله بسیار عمیقی با این فراخوانها ی بشر دوستانه دارد. همه میدانیم که از هم اکنون رقابت شدیدی بین کنسرن های عظیم داروئی برای تولید واکسن وجود دارد. همه میدانیم که دولتهای قدرتمند سرمایه داری از ماهها و هفته های پیش، قرار دادهائی برای دریافت واکسن با این کمپانیهای داروئی بسته اند و همزمان میلیونها دلار به صندوق این کمپانیها واریز کرده اند تا از این واکسن نیز به مثابه سلاحی جهت تداوم سلطه خود در کشورهای پیرامونی استفاده کنند. البته تنها جمله واقعی در سخنان او همین است که “این یک بحران جهانی است”. ولی اینجا هم فقط نیمی از صورت مسئله را طرح میکند و ما آن بخشی راکه او در پرده نگه میدارد میگوئیم و آن اینکه ویروس کرونا هر چند که از درون بحران نظم سرمایه داری بیرون آمد، ولی نه تنها خود همه گیر شده بلکه بیش از همه جوهر ضد انسانی نظم حاکم را به نمایش گذاشته است. در تمام ماههای گذشته دیدیم که همه جا دولتها قبل از هر چیز به فکر آن طبقه ای بودند که اینان را به مثابه کارگزاران خود گمارده اند. اگر در کشورهای متروپل سرمایه داری میلیاردها دلار به صندوق کمپانیها و مؤسسات مالی و صنعت تزریق شد، در جمهوری اسلامی بودجه مؤسسات سرکوب را افزوده وپروژه های هسته ای را رونق دادند.
در تمام ماههای گذشته دیدیم که از صبح تا شام در بلندگوهایشان دمیدند که ویروس کرونا یک بلای طبیعی است و میتواند دامن هر کسی را بگیرد. ولی دیدیم که در دل این هیاهو همه جا قربانیان آنانی هستند که در تحتانیترین هرم جامعه قرار گرفته اند. و اکنون چرا باید باور کرد که باید واکسن ویروس کرونا به مثابه “نیاز عمومی تلقی شده و بطور مشترک وعادلانه تأمین شود.” دبیر کل سازمان ملل در سخنان افتتاحیه خود گفت “اشتباه نکنید یک واکسن نمیتواند خساراتی را که آثار آن سالها و یا حتی دهه های آینده نمایان خواهد شد، جبران کند. فقر شدید در جهان در حال افزایش است، تهدید به قحطی رو به افزایش است، ما با بزرگترین رکود جهانی طی هشت دهه اخیر روبرو هستیم. او ادامه میدهد که “برای مبارزه با نابرابریها و بیعدالتیها که توسط همه گیری کرونا برجسته شده، فقط آن است که تلاش خود را از نقطه صفر آغاز کنیم” و سپس میگوید “یک قرارداد اجتماعی جدید بین مردم، دولتها، بخش خصوصی و جامعه مدنی و دیگران ایجاد شود تا با استقرار یک نظام مالیاتی عادلانه بر روی درآمد و ثروت و در همان حال توزیع عادلانه منافع و فرصت ها برای همه، با ریشه های نابرابری مقابله کنیم”. ما به دبیر کل سازمان ملل میگوئیم که قرارداد اجتماعی جدید نمیتواند بر بنیان سیستمی شکل بگیرد که اساس خود را بر نابرابری تولیدکنندگان ثروت و غارتگران ثروت گذاشته است. آقای دبیر کل باور کنید که “قرار داد اجتماعی جدید” و “شروع از نقطه صفر” تنها بر ویرانه های قرارداد اجتماعی غارتگرانه موجود میتواند شکل گیرد. راه میانبری موجود نیست.