روز 17 بهمن، برابر با ششم فوریه 2023 زلزله‌ای در مقیاس هفت و هشت دهم ریشتر جنوب ترکیه و شمال سوریه را لرزاند. بعد از حدود 9 ساعت زلزله دیگری در مقیاس هفت و نیم ریشتر، 95 کیلومتری زلزله نخست را به لرزه درآورد. تا 20 بهمن یک هزار و دویست و شش پس لرزه در آن منطقه گزارش شده است.
مرکز نخستین زلزله در منطقه مرعش، در کردستان ترکیه، قرار داشت که هزاران پناهنده سوری و سازمان های کمک رسانی در آنجا اسکان داده شده اند. در نتیجه زلزله، 10 شهر کردنشین در این منطقه آسیب جدی دیده اند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه 24 ساعت بعد از شروع این مصیبت بزرگ وضعیت اضطراری اعلام کرد و نیروی های دولتی نه تنها بعد از این اعلام، بلکه در بعضی مناطق آسیب دیده بعد از 48 ساعت و بیشتر حضور پیدا کردند. این در حالی بود که سازمان داوطلب محلی و اروپائی از همان لحظات پخش خبر زلزله وارد عملیات کمک رسانی شدند.
اعلام وضعیت اضطراری به کابینه امکان داده تا پخش آمار قربانیان و مجروحان را به مراجع دولتی منحصر کند. طبق گزارشات آن مراجع تاکنون ٣٣ هزار نفر در ترکیه و نزدیک به ٨ هزار نفر در شمال سوریه جانباخته اند. طبق پیشبینی های سازمان ملل آمار قربانیان این حادثه ٧٠ تا ١٠٠ هزار نفر برآورد شده است. احزاب اپوزیسیون ترکیه همانند (ه.د.پ) هم اذعان کرده اند که دولت اردوغان آمارهای واقعی را پنهان میکند، تاکنون چند پیمانکار ساختمانی بازداشت شده اند که همگی از نزدیکان حزب حاکم و شرکای بلال اردوغان فرزند فاسد رئیس جمهور این کشور هستند. تنها در دو برج چندین طبقه که سال ٢٠١٣ میلادی توسط اینها ساخته شده اند هزار نفر جانباخته اند. هرچه میگذرد ضعف امدادرسانی و تبعیض ساختار در نظام فاشیست ترکیه بیشتر نمایان میشود، مناطقی که عمدتاً کردنشین و محروم هستند بیشترین تلفات را داده اند.
شهرهای کوچکی با جمعیت ١٠ تا ١٥ هزار نفر کاملا تخریب شده اند و هنوز هیچ گروه امداد و نجاتی به بسیاری از این شهرها و روستاهای اطراف شهرهای بزرگ سر نزده است. عمق فاجعه آنجایی است که کسانیکه زیر آوار زنده مانده اند با گذشت روزهای متمادی و کمبود اکسیژن و آب و غذا قطعاً زیر آوار جانشان را تنها بخاطر ناکارآمدی سیستم حکومت از دست میدهند. گزارشهای متعددی از نبود امکانات اسکان، غذا و درمان در مناطق مذکور، بویژه کردنشین، وجود دارد و مردم این مناطق در سرمای سخت زمستان هنوز در خودرو و خیابانها شب را به روز میرسانند. شاید بیراه نباشد اگر بگوییم نسل کشی خاموشی از طرف حزب حاکم و فاشیست ترکیه در مناطق جنوب در حال انجام است. سخت‌تر آنکه جمعیت پناهجویان افغانستانی، پاکستانی، بنگلادشی و سوریه ایی در جنوب ترکیه بسیار زیاد است و تاکنون ٦٠ پناهنده فلسطینی، نزدیک به ٢ هزار پناهجوی سوریه ایی و چند صد نفر از پناهجویان دیگر کشورها جانشان را دراین زلزله از دست داده اند.
اردوغان، کابینه و حزبش دارند از فاجعه انسانی مذکور در آستانه انتخابات و احتمال شکست خوردنش بهره میبرند. نوشته اند که او چند هدف را همزمان دنبال میکند. اول اینکه کردهای مخالف علوی را از منطقه زلزله زده مرعش براند. دوم اینکه سه ماه انتخابات را عقب انداخت و بوق تبلیغاتی بزرگی برای کمک رسانی را آغاز کرده است. سوم مساله پناهندگان سوری است که یک ماه پیش در نشست سه جانبه ترکیه، روسیه و سوریه توافقاتی برای بازگشت پناهجویان و تحویل مناطق اشغالی به دولت مرکزی سوریه از جانب نخست وزیر ترکیه بیان شد. چهارم مشکلات بزرگ اقتصادی ترکیه است. اردوغان کوشش میکند با استفاده از کمکهای مالی و لجستیکی ارسالی از اتحادیه اروپا و آمریکا رشد ارزش دلار و پایین آمدن ارزش لیر را کنترل کند.
رفتار حاکمان در ترکیه و سوریه با زلزله‌زدگان کاملاً به برخورد جمهوری اسلامی به زلزله‌زدگان در رودبار و منجیل، بم، کرمانشاه و اخیراً خوی شبیه است. ایران، یکی از زلزله‌خیزترین کشورهای جهان با گسل‌های فراوانی است که حدود ۹۰٪ مساحت آن را می‌پوشاند. در چنین شرایطی این حادثه، زنگ خطر بزرگی برای مردم ماست. با توجه به این، عمق فساد و ناکارآمدی جمهوری اسلامی ساخت شهرک بر روی گسل و مسکن های غیر استاندارد می باشد. همچنین وجود مناطق حاشیه‌ایی وسیع با بافتهای فرسوده در اطراف کلانشهرهاست که احتمال تلفات میلیونی برای زلزله احتمالی در ایران را گوشزد میکند.
سیل‌ها، زمین لرزه‌ها، صاعقه‌ها، گردبادها و سونامی‌ها، حوادثی طبیعی هستند و همیشه احتمال روی دادن آنها وجود دارد. فاجعه عظیم تر آنجاست که دولتهای سرمایه داری روی سلاحهائی سرمایه گذاری کلان کرده اند که بتوانند مصائب طبیعی را به طور مصنوعی ایجاد کنند. اگر سیستم سودمحور سرمایه داری با انقلاب کارگران در هر کشوری با سیستم انسان‌محور سوسیالیستی جایگزین شود، با استفاده از دستاوردهای عظیم فنی می توان حوادث طبیعی را چنان کنترل کرد که کمترین زیان را وارد کنند. در چنان شرایطی هرگونه سرمایه گذاری روی سلاح های کشتار جمعی به طور طبیعی متوقف خواهد گردید.